Enflasyon Düzeltmesi ve Kur Korumalı Mevduat İstisnası
Enflasyon düzeltmesi uygulamasını erteleyen ve kur korumalı mevduat uygulaması kapsamında döviz hesaplarını TL’ye dönüştüren kurumlar vergisi mükelleflerine istisna sağlayan Kanun teklifi “7352 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” adıyla 29.01.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Kanun’da yer alan düzenlemelerle ilgili detaylar aşağıda sunulmaktadır.
Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması 31.12.2023 Tarihine Kadar Ertelenmiştir
Yapılan düzenleme uyarınca;
Geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2021 ve 2022 hesap dönemleri ile
2023 hesap dönemi 1., 2. ve 3. geçici vergi dönemlerinde,
Enflasyon düzeltmesi şartları oluşup oluşmadığına bakılmaksızın Enflasyon Düzeltmesi/Muhasebesi uygulanmayacaktır.
31.12.2023 tarihli mali tablolar ise enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır. Söz konusu düzeltmeden kaynaklanan kar ve zararlar, geçmiş yıllar kar/zararı hesaplarında gösterilecektir. Geçmiş yıl karı vergilendirilmeyecek, geçmiş yıl zararı ise matrahın tespitinde zarar kabul edilmeyecektir.
Kur Korumalı Mevduat İstisnaları
Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 14. maddeye göre.
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, 2021/IV. geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar (17.02.2022) Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi uygulaması kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda aşağıda belirtilen kazançlar kurumlar vergisinden istisna olacaktır:
- Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 01.10.2021 ila 31.12.2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı,
- 2021 yılı IV. geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar.
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda;
- Bu suretle oluşan kur farkı kazançlarının,
- Geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna olacaktır.
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançlar ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna olacaktır.
Öte yandan, öngörülen süre ve şekilde dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına çevrilen yabancı paralar ile altın hesaplarına ilişkin olarak bu istisnayla sınırlı olmak üzere Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/3. maddesi uygulanmayacaktır. Sözü edilen maddeye göre, “İştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez.”
Buna göre, alış tarihindeki kura kıyasla kurlarda düşme olması sebebiyle, 2021/IV. geçici vergi dönemindeki değerlemede ve/veya kur korumalı mevduat düzenlemeleri çerçevesinde TL’ye dönüşüm sırasında kur farkı zararı oluşan mükelleflerin, söz konusu zararları kurumlar vergisinden indirilebilecek, bunlar için KVK’nın 5/3. maddesinden hareketle kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) muamelesi yapılmayacaktır.
Yukarıda belirtilen istisna düzenlemeleri, aynı şartlar geçerli olmak üzere, bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanacaktır.
Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda, istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecektir. Hesabın kısmen bozulması durumunda dahi hesabın tamamı için sağlanan imkanın kaybedileceği ve toplam bedel üzerinden cezalı tarhiyata sebebiyet verileceği anlaşılmaktadır.
7352 sayılı Kanun, Resmi Gazete’de yayımlandığı 29.01.2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Ayrı Gelir İdaresi Başkanlığının sitesinde istisna uygulamasına yönelik bir tebliğ taslağı bulunmaktadır.
Kanunun Resmi Gazete’de yayımlanan orijinal haline aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220129-9.htm
Konuya İlişkin Tebliğ Taslağı:
https://www.gib.gov.tr/node/158501
Saygılarımızla…